Rabu, 04 Maret 2009

SI ENTHUNG BAKAL DADI KUPU

SI ENTHUNG BAKAL DADI KUPU

(SEIJIN ROMO MGR YOHANES PUJASUMARTA)

Sharing pengalaman mengenai kupu. Saya catat dari cerita almarhum Bapak saya dalam menghadapi tantangan hidup. Saya kisahkan lagi dalam Surat yang saya tulis dalam bahasa Jawa pada masa Adven 1983, 25 tahun yang lalu. Sekarang ini saya terjemahkan dalam bahasa Indonesia untuk teman-teman semua.
Surat-surat di awal masa Adven 1983:
Serat-serat ing wiwitaning mangsa Advèn 1983:

Pada waktu itu (1950-an) tidaklah mudah mendapatkan pekerjaan. Masalah itulah yang menyebabkan hati selalu gelisah dan was-was. Bagaimana lagi! Bila matahari mulai terbit di ufuk timur, ketika ayam jago mulai berkokok, tanda hari siang mulai lagi. Padahal hari itu harus makan dan memberi makan kepada anak-anak. Bila mau makan, haruslah bekerja, akan tetapi tidak ada pekerjaan yang bisa diandalkan.

Wekdal semanten (1950-an) boten gampil pados pedamelan. Prekawis punika ingkang murugaken manah tansah miris lan ketir-ketir. Lha kados pundi ta! Yen surya mlethèk ing bang-bang wétan, kalanipun jago sami kluruk, mertandhani siang wiwit malih. Kamangka dinten punika kedah nedha lan nedhani laré-laré. Yèn badhé nedha kedah nyambut damel, nanging boten wonten pedamelan ingkang gumanthok.

Tibalah musim panas penyebab daun-daun kering dan rontok. Bapak sedang berjalan-jalan di kebon, berdoa, meditasi dan kontemplasi.

Mangsa bentèr murugaken ron-ron sami garing lan rontok. Bapak saweg tindak-tindak wonten ing kebon, sembahyang, meditasi lan kontemplasi.

”Lihatlah, nak,
Ulat yang sedang bersembunyi
di daun itu.
Meski daun-daun lain kering,

tidaklah daun itu.
Si Ulat tetap saja dapat makan,
Dan sekarang telah menjadi kepompong.
Saatnya akan tiba
Kepompong akan menjadi kupu
terbang ke mana pun.

”Delengen, anggèr,
uler sing ndhelik nang godhong kuwi.
Senajan godhong-godhong liyané garing
nanging godhong kuwi ora.
Si uler tetep bisa mangan,
lan saiki wis dadi enthung.
Arep tekan titi mangsané mengko
si enthung bakal dadi
kupu
mabur tekan ngendi-endi.

Bila si Ulat saja begitu besar

diperhatikan oleh Allah,
apalagi kita ini
yang menjadi anak-anak Allah.

Yèn sing uler waé digatèkaké
semono gedhéné déning Gusti,
apa menèh awaké dhéwé
sing dadi putra-putra Dalem iki.

Peristiwa itulah, Nak,
yang menyebabkan aku tetap percaya
dan selalu berharap
pada penyelenggaraan ilahi.

Kuwi, anggèr,
sing marakaké aku tetep percaya
lan tansah duwé pangarep-arep
marang pangrengkuh Dalem Gusti.”

Teringat saya, bila Bunda sedang menggendong adik-adik saya. Kadang diajak melihat-lihat taman, disenandungkan nyanyian, agar hati gembira.

Kula kémutan, yèn ibu saweg nggéndhong adhi-adhi kula. Sok dipun ajak wonten kebon, dipun menyanyèkaken, supados remen.

Mau kutangkap kupu itu,
namun terbangnya merepotkan
ke utara, ke selatan, ke timur, balik ke barat
ke sana ke mari ke mana pun.
Siapa dapat menangkap?
Baru saja hinggap, lalu terbang lagi.


Kupu
kuwi dakincupé
Mung aburé angewuhaké
Ngalor ngidul ngétan bali ngulon
Mrana-mréné mung saparan-paran
Sapa bisa ngincupaké men
tas méncok cégrok
banjur mabur pleper

Bila demikian yang digendhong ngantuk, lalu tertidur.

Yèn ngaten punika ingkang dipun géndhong ngantuk, lajeng tilem.


”Lihatlah, Nak,
Saatnya akan tiba
Kepompong akan menjadi kupu
terbang ke mana pun.

”Delengen, anggèr,
arep tekan titi mangsané mengko
si enthung bakal dadi
kupu
mabur tekan ngendi-endi.”


Gunturgeni,
mangsa prapaskah 2009

(Dia senantiasa menepati janjiNya,
berawal dari ulat,
kemudian menjadi kepompong, enthung,
dan akhirnya jadilah kupu-kupu,
yang mengepakkan sayap indahnya,
seindah janjiNya)

Tidak ada komentar: